PYTANIE

Mój syn aktualnie chodzi do 2 klasy gimnazjum w miejscu gdzie był tymczasowo zameldowany u babci.

Babcia zmarła, tymczasowe zameldowanie wygasło i syn chciałby się przenieś do gimnazjum zgodnie z aktualnym miejscem zameldowania. Czy dyrektor tego gimnazjum ma obowiązek go przyjąć (od początku 3 klasy)?

ODPOWIEDŹ

Zgodnie z przepisem art. 15 ustawy o systemie oświaty (DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) dziecko do ukończenia gimnazjum (nie dłużej jednak niż do skończenia osiemnastego roku życia) objęte jest obowiązkiem szkolnym. Zgodnie z przepisem art. 16 ust. 5 przywołanej regulacji – obowiązek szkolny spełnia się poprzez uczęszczanie do szkoły podstawowej i gimnazjum, publicznego lub niepublicznego. Kontrola spełniania obowiązku szkolnego, zgodnie z przepisem art. 19 ust. 1 przywołanej ustawy, spoczywa na dyrektorach publicznych szkół podstawowych i gimnazjów, którzy kontrolują go w obwodach swoich szkół.

Z zasady więc obowiązek szkolny powinien być realizowany w szkole w obwodzie, której mieszka dziecko nim objęte (chociaż dopuszczalne jest spełnianie go poza nim). Należy zauważyć, że pojęcie zamieszkania nie jest równoznaczne z zameldowaniem. Zameldowanie należy do sfery obowiązków o charakterze administracyjnym. Jednakże przyjmuje się domniemanie, że adres zameldowania jest miejscem zamieszkania dziecka. Wynika z tego, że dyrektor publicznego gimnazjum nie może odmówić przyjęcia do szkoły, którą kieruje ucznia zamieszkującego w jej obwodzie, a objętego obowiązkiem szkolnym.

Za takim rozumowaniem pośrednio przemawiają również inne przepisy, jak chociażby art. 39 ust. 2a cytowanej ustawy, uniemożliwiający skreślenie ucznia objętego obowiązkiem szkolnym z listy uczniów szkoły. W tym duchu również orzekał Sąd Najwyższy. W uchwale z dnia 9 listopada 2001 roku (III RN 149/00. OSNAPiUS 2002, nr 7, poz. 153) Sąd Najwyższy orzekł, że w przypadku wydalenia ucznia objętego obowiązkiem szkolnym ze szkoły niepublicznej ze względu na niewywiązywanie się przez rodziców ze zobowiązań finansowych wobec tej szkoły, to dyrektor szkoły niepublicznej jest zobowiązany do powiadomienia o tym fakcie dyrektora szkoły publicznej, w której obwodzie dziecko mieszka, w celu umożliwienia skutecznego sprawowania kontroli spełniania obowiązku szkolnego.

Mając na uwadze powyższe, Pani syn (jeżeli nie ukończy w przyszłym roku 18 lat) objęty jest obowiązkiem szkolnym. Po przeprowadzce do nowego miejsca zamieszkania będzie zamieszkiwał w obwodzie danego gimnazjum publicznego. Jego dyrektor powinien przyjąć Pani syna do trzeciej klasy gimnazjum, aby umożliwić mu spełnienie obowiązku szkolnego.

dr Adam Balicki – pracownik naukowy Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Autor publikacji z zakresu prawa oświatowego