PYTANIE

Jestem nauczycielem techniki, moje zajęcia będą odbywać się jako obowiązkowe zajęcia techniczne w postaci kursów. Ministerstwo podało zakres materiału dla przykładowego kursu – modelarstwo, a co z pozostałymi treściami?

Nie wiem, czy zajęcia będą odbywać się całą klasą, czy w grupach. Jak prowadzić zajęcia dotyczące żywienia – praktyczne zajęcia sporządzania posiłków w grupie 30-osobowej? Skoro zajęcia techniczne mogą być realizowane poza szkołą, to czy będą wystawiane oceny, czy tylko zaliczenie?

ODPOWIEDŹ

Zajęcia techniczne zgodnie z brzmieniem Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DzU z 2009 r. nr 4, poz. 17) przewidziane są na trzecim etapie edukacyjnym, tj. w gimnazjum,
jako przedmiot uzupełniający, którego wprowadzenie ma na celu dostosowanie oferty szkoły do zainteresowań uczniów.

Rozporządzenie stanowi, że w trzyletnim okresie nauczania uczeń powinien mieć zorganizowane
co najmniej 60 godzin zajęć technicznych, nie określa natomiast tygodniowego wymiaru godzin w cyklu kształcenia przeznaczonego na ten przedmiot, pozostawiając tę decyzję szkole. Rozporządzenie, poza celami kształcenia przedmiotu sformułowanymi językiem wymagań ogólnych, określa zalecane warunki i sposób jego realizacji. Oto one:

„Szkoła opracowuje i przedstawia uczniom ofertę zajęć technicznych. Rodzaj zajęć oraz realizowany program powinny być dostosowane do zainteresowań uczniów. Zajęcia mogą być realizowane w trybie regularnych, cotygodniowych spotkań lub w trybie projektu wskazanego przez nauczyciela lub zaproponowanego przez uczniów, także w korelacji z pracą nad projektami z innych zajęć edukacyjnych. Przygotowując konkretną ofertę zajęć technicznych, nauczyciel, uwzględniając wymagania ogólne, precyzuje wymagania szczegółowe wynikające z wybranego zakresu i formy zajęć.

Istnieje możliwość realizowania różnych zajęć technicznych, np. elektronicznych, krawieckich, nauki jazdy na motorowerze lub związanych z rękodziełem regionalnym (np. hafciarstwo, plecionkarstwo). Można je także skojarzyć z programem preorientacji zawodowej.

Zajęcia techniczne oferowane przez szkołę mogą stanowić podstawę do stworzenia lokalnej (gminnej, powiatowej, dzielnicowej) oferty, z której uczniowie mogą wybrać interesujące ich zajęcia.”

Ministerstwo podało zakres materiału dla przykładowego kursu – modelarstwo, a co z pozostałymi treściami?

Jak wynika z cytowanego rozporządzenia to szkoła decyduje, jaki będzie program zajęć technicznych i w jakiej formie będą one realizowane. Ważne jest, aby uwzględniały zainteresowania uczniów. Przykładowy kurs modelarstwa ma za zadanie jedynie, jak każdy przykład, dać nauczycielom wyobrażenie, w jaki sposób określać wymagania szczegółowe tak, aby uwzględniały one zapisane w rozporządzeniu cele przedmiotu. To właśnie bowiem będzie zadanie dla każdego nauczyciela. Może on sam przygotować konkretną ofertę zajęć albo np. skorzystać z gotowych propozycji, które zapewne w najbliższym czasie się pojawią (art. 22a.1 ustawy o systemie oświaty). Nauczyciel musi także sprecyzować wymagania szczegółowe odnośnie tego programu tak, aby uwzględniały one wymagania ogólne (cele) przedmiotu zapisane w rozporządzeniu.

Cele ogólne kształcenia są następujące:

1. Rozpoznawanie urządzeń technicznych i rozumienie zasad ich działania.

2. Opracowywanie koncepcji rozwiązań typowych problemów technicznych oraz przykładowych rozwiązań konstrukcyjnych.

3. Planowanie pracy o różnym stopniu złożoności, przy różnych formach organizacyjnych pracy.

4. Bezpieczne posługiwanie się narzędziami i przyrządami.

Nie wiem, czy zajęcia będą odbywać się całą klasą, czy w grupach. Jak prowadzić zajęcia dotyczące żywienia – praktyczne zajęcia sporządzania posiłków w grupie 30-osobowej?

W Rozporządzeniu MEN z dnia 23 marca 2009 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (DzU nr 54, poz. 442)
nie wymienia się zajęć technicznych jako przedmiotu, na którym podział na grupy jest obowiązkowy, co nie znaczy, że decyzją dyrektora szkoły (i za zgodą organu prowadzącego) podziału takiego wprowadzić nie będzie można, jeśli tego wymagać będzie ich specyfika. Nie ma ku temu żadnych przeciwwskazań, zależeć to będzie jedynie od możliwości szkoły.

Skoro zajęcia techniczne mogą być realizowane poza szkołą, to czy będą wystawiane oceny, czy tylko zaliczenie?

Zajęcia techniczne są uzupełniającym przedmiotem obowiązkowym, na którym
nauczyciel jest zobowiązany oceniać osiągnięcia edukacyjne ucznia zgodnie z Rozporządzeniem MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (DzU nr 83, poz. 562 z późn. zm.) Nauczyciel planujący te zajęcia musi po prostu uwzględnić ich specyfikę w przedmiotowym systemie oceniania.

Podstawy prawne odpowiedzi:

1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty
(DzU z 2004 r. nr 256, poz. 2572 z późn. zm.).

2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 6 stycznia 2009 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia (DzU nr 4, poz.18).

3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (DzU z 2009 r. nr 4, poz. 17).

4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 marca 2009 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (DzU nr 54, poz. 442).

5. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (DzU z 2007 r. nr 83, poz. 562 z późn. zm.).

Bożena Kula – nauczyciel konsultant Pracowni Doskonalenia Kadry Kierowniczej i Doradztwa Metodycznego w Świętokrzyskim Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach.